Συνήθεις Ερωτήσεις

Για Εκπαιδευτικούς

1. Πρέπει να διδάσκω και το μάθημα των Αγγλικών, αν θέλω να εφαρμόσω την προσέγγιση CLIL σε κάποιο μάθημα;

Δεν είναι αναγκαίο να διδάσκεις και το μάθημα των Αγγλικών εάν θέλεις να εφαρμόσεις την προσέγγιση CLIL σε κάποιο μάθημα. Η διδασκαλία ενός μαθήματος του Αναλυτικού Προγράμματος (π.χ. Γεωγραφία, Τέχνη, Φυσικές Επιστήμες) με την προσέγγιση CLIL είναι ανεξάρτητη από τη διδασκαλία του μαθήματος των Αγγλικών. Θα ήταν όμως χρήσιμο για τον/την εκπαιδευτικό να ενημερωθεί για την προϋπάρχουσα γνώση των μαθητών/τριών στην Αγγλική γλώσσα. Αυτό θα διευκολύνει τον/την εκπαιδευτικό στον προγραμματισμό και στη στοχοθεσία των μαθημάτων όσον αφορά στους γλωσσικούς στόχους.

2. Θα επηρεάσει την ανάπτυξη των μαθητών/τριών μου στη μητρική γλώσσα;

Όχι. Η διδασκαλία ενός μαθήματος του Αναλυτικού Προγράμματος (π.χ. Γεωγραφία, Τέχνη, Φυσική Αγωγή) με την προσέγγιση CLIL δεν επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη των μαθητών/τριών στη μητρική γλώσσα, γεγονός που έχει ήδη αποδειχτεί μέσα από διάφορες έρευνες. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι τάξεις CLIL, είναι τάξεις στις οποίες συνυπάρχουν τα Ελληνικά και τα Αγγλικά. Για παράδειγμα, όπου υπάρχει σημαντική ορολογία σε ένα γνωστικό αντικείμενο, αυτή διδάσκεται και στις δυο γλώσσες.

3. Θα επηρεάσει τα μαθησιακά αποτελέσματα των μαθητών/τριών μου στο γνωστικό αντικείμενο;

Η ανάπτυξη των μαθητών/τριών στο γνωστικό αντικείμενο που διδάσκονται με την προσέγγιση CLIL δεν επηρεάζεται αρνητικά. Αντιθέτως, έρευνες έχουν δείξει ότι τα μαθησιακά επίπεδα τα οποία πετυχαίνουν οι μαθητές/τριες που διδάσκονται μέσω CLIL είναι εξίσου καλά όπως και τα επίπεδα τα οποία πετυχαίνουν τα παιδιά που διδάσκονται στη γλώσσα του σχολείου (e.g., van de Craen, Ceuleers, and Mondt 2007; Admiraal et al 2006; Japinnen 2005).Οι γνωστικοί στόχοι του μαθήματος παραμένουν οι ίδιοι με αυτούς που καθορίζονται από το Αναλυτικό Πρόγραμμα, τους Δείκτες Επιτυχίας και Επάρκειας για τη Δημοτική και τις Επιδιώξεις και το Πλαίσιο Επιδιώξεων για την Προδημοτική. Όσον αφορά στην ποιότητα του μαθήματος, δεν γίνονται «εκπτώσεις», με την έννοια ότι ο/η εκπαιδευτικός δεν απλοποιεί το περιεχόμενο που θα διδαχτεί, αλλά στοχεύει στο κατάλληλο επίπεδο βάσει των Δεικτών Επιτυχίας και Επάρκειας ή των Επιδιώξεων και του Πλαισίου Επιδιώξεων με δραστηριότητες που προωθούν ανωτέρου επιπέδου γνωστικές δεξιότητες όπως η ανάλυση, σύνθεση και η αξιολόγηση.

4. Θα γίνεται όλο το μάθημα στα Αγγλικά;

Στα αρχικά στάδια της εφαρμογής της προσέγγισης CLIL στο μάθημα, δηλ. στις αρχές της σχολικής χρονιάς, η χρήση των Αγγλικών είναι περιορισμένη και σταδιακά αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου και πάντα ανάλογα με τα παιδιά που ο/η εκπαιδευτικός έχει μπροστά του. Συνήθως μεγάλο μέρος του μαθήματος μπορεί να γίνεται στα Αγγλικά μετά από εφαρμογή 2-3 μηνών, ενώ μέχρι το τέλος της χρονιάς μπορεί και ολόκληρο το μάθημα να γίνεται στη ξένη γλώσσα.

5. Είναι αναγκαίο να παρακολουθήσω επιμόρφωση για την προσέγγιση CLIL;

Ένας/Μία εκπαιδευτικός που αποφασίζει να εφαρμόσει την προσέγγιση CLIL στη διδασκαλία του/της για πρώτη φορά, πρέπει να παρακολουθήσει επιμόρφωση. Η επιμόρφωση στην προσέγγιση CLIL βοηθά τους εκπαιδευτικούς να εφαρμόσουν με σωστό τρόπο την προσέγγιση στο μάθημα τους, διασφαλίζοντας επιτυχή αποτελέσματα. Εάν δεν έχετε τύχει επιμόρφωσης, επικοινωνήστε με το Συντονιστικό Κέντρο CLIL.

6. Μπορώ να ξεκινήσω να εφαρμόζω CLIL στο μέσο της σχολικής χρονιάς;

Η εφαρμογή της προσέγγισης CLIL είναι καλό να έχει μια σταδιακή πορεία και μια συνέχεια. Η εφαρμογή ξεκινά από την αρχή της σχολικής χρονιάς, παρέχοντας σας την ευκαιρία να χτίσετε με τους μαθητές το βασικό λεξιλόγιο και τις δομές που αφορούν στο περιεχόμενο του μαθήματος (academic and subject language), λεξιλόγιο που αφορά στην ομαλή διεξαγωγή του μαθήματος (classroom language), ρουτίνες, διάφορες τεχνικές στήριξης περιεχομένου και γλώσσας. Αυτή η διαδικασία διασφαλίζει για τους μαθητές μια ασφαλή, σταθερή και εξελικτική πορεία διδασκαλίας και μάθησης, έτσι που να επιτυγχάνονται τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

7. Μπορώ να εφαρμόσω CLIL μόνο σε κάποιες ενότητες του Αναλυτικού;

Η εφαρμογή της προσέγγισης CLIL ακολουθεί μια σταδιακή πορεία και συνέχεια (βλέπε ερ. 6). Για να είναι επιτυχημένη η εφαρμογή της προσέγγισης, χρειάζεται χρόνος για την εμπέδωση του λεξιλογίου και των γλωσσικών δομών που σχετίζονται με το γνωστικό αντικείμενο (academic and subject language), την καθιέρωση ρουτινών στο μάθημα και την ανάπτυξη της γλώσσας που χρησιμοποιείται για τη διεξαγωγή του μαθήματος (classroom language). Όλα τα πιο πάνω αποτελούν βασικά στοιχεία για τη δημιουργία ασφαλούς και υποστηρικτικού περιβάλλοντος μάθησης το οποίο θα φέρει τα αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα. Κλειδί λοιπόν της επιτυχίας είναι η συστηματική εφαρμογή. Η εφαρμογή της προσέγγισης CLIL μόνο σε κάποιες ενότητες και κατά συνέπεια για περιορισμένη χρονική περίοδο, παρόλο που θα είναι ωφέλιμη για τα παιδιά, δεν θα φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Στο Νηπιαγωγείο, υπάρχει διαφοροποίηση καθώς σε αυτή την περίπτωση, η εφαρμογή της προσέγγισης γίνεται διαθεματικά σε πολλές θεματικές ενότητες, και μέσα από όλα τα γνωστικά αντικείμενα. Κατά συνέπεια, στην προσχολική εκπαίδευση επιλέγονται κάποιες θεματικές ενότητες για την εφαρμογή, νοουμένου ότι γίνεται συστηματική εφαρμογή της προσέγγισης καθ’όλη τη διάρκεια της χρονιάς.

8. Θα πρέπει να επικοινωνήσω με το Συντονιστικό Κέντρο CLIL, αν θέλω να εφαρμόσω την προσέγγιση;

Ναι. Το Συντονιστικό Κέντρο CLIL θα σε βοηθήσει και θα σε στηρίξει στα πρώτα σου βήματα στην εφαρμογή της προσέγγισης, δίνοντας σου κατευθυντήριες γραμμές για τα αρχικά στάδια της εφαρμογής (π.χ. ενημέρωση εμπλεκόμενων φορέων, αρχικές δραστηριότητες, παρουσίαση της προσέγγισης στους μαθητές κτλ.).Το Συντονιστικό Κέντρο μπορεί επίσης να σου παρέχει υλικό για το μάθημά σου, να σε φέρει σε επαφή με άλλους εκπαιδευτικούς που εφαρμόζουν την προσέγγιση για ανταλλαγή εμπειριών και ιδεών και να σε ενημερώνει για διάφορες επιμορφωτικές δράσεις που αφορούν την προσέγγιση CLIL.

9.Μπορώ να πειραματιστώ με το CLIL στα μαθήματά μου «ανεπίσημα» (χωρίς να ενημερώσω το Συντονιστικό Κέντρο CLIL, τη Διεύθυνση, τους γονείς, κτλ.);

Δεν συνίσταται η εφαρμογή της προσέγγισης CLIL ανεπίσημα, χωρίς την εμπλοκή ή την ενημέρωση συγκεκριμένων φορέων. Η επικοινωνία με το Συντονιστικό Κέντρο CLIL, η επιμόρφωση για την προσέγγιση CLIL, η ενημέρωση διεύθυνσης, συναδέλφων, μαθητών και γονέων, είναι σημαντικά βήματα που πρέπει να γίνουν ώστε να διασφαλιστεί μια σωστή αρχή της εφαρμογής. Μια επιτυχημένη εφαρμογή της προσέγγισης CLIL, είναι στην ουσία μια ομαδική προσπάθεια, μια συνεργασία μεταξύ διαφόρων μερών που θα στηρίξουν την προσπάθεια και θα βοηθήσουν στην επιτυχία της.

10. Ποιες ενέργειες πρέπει να κάνω για να ξεκινήσω να εφαρμόζω την προσέγγιση CLIL στο μάθημα μου;

Ως πρώτο βήμα ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει να επικοινωνήσει με το Συντονιστικό Kέντρο CLIL, έτσι ώστε να τύχει της ανάλογης στήριξης και καθοδήγησης και για να συζητηθεί το συγκείμενο στο οποίο εργάζεται ο/η εκπαιδευτικός και τι προοπτικές αυτό προσφέρει για την εφαρμογή της προσέγγισης. Ο/η εκπαιδευτικός πρέπει φυσικά να ενημερώσει και να συζητήσει με τη διεύθυνση του σχολείου στο οποίο θα εφαρμοστεί η προσέγγιση. Σε επόμενο στάδιο ενημερώνονται οι μαθητές/τριες και οι γονείς των μαθητών/τριών που θα διδαχτούν με την προσέγγιση CLIL.

Το Συντονιστικό Κέντρο CLIL μπορεί να βοηθήσει με όλα τα πιο πάνω είτε με την παρουσία εκπροσώπου του Κέντρου σε συνεδρίες προσωπικού ή συναντήσεις με τους γονείς, είτε με την παροχή ενημερωτικών φυλλαδίων/τριπτύχων για την ενημέρωση των εμπλεκομένων. Επίσης το Συντονιστικό Κέντρο μπορεί να βοηθήσει στην προετοιμασία της εφαρμογής βοηθώντας τον/την εκπαιδευτικό στην επιλογή γνωστικού αντικειμένου για την εφαρμογή της προσέγγισης.

11. Μπορώ να εφαρμόσω το CLIL σε οποιοδήποτε μάθημα του Αναλυτικού Προγράμματος;

Ναι. Η εφαρμογή της προσέγγισης CLIL μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε μάθημα του Αναλυτικού Προγράμματος, εκτός από το μάθημα της Ελληνικής γλώσσας και το μάθημα των Αγγλικών. Η εμπειρία του Συντονιστικού Κέντρου CLIL μπορεί να σας βοηθήσει για την πιο κατάλληλη επιλογή μαθήματος ανάλογα με το δικό σας συγκείμενο.

12. Η προσέγγιση CLIL εφαρμόζεται μόνο με πολύ ικανά παιδιά;

Όχι. Η προσέγγιση CLIL μπορεί να εφαρμοστεί με όλα τα παιδιά. Ο/η εκπαιδευτικός προσφέρει βοήθεια και στήριξη τόσο σε γλωσσικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο περιεχομένου έτσι ώστε να ενισχύονται όλα τα παιδιά. Οι δραστηριότητες των μαθημάτων είναι διαβαθμισμένες, δηλαδή υπάρχουν απλές δραστηριότητες και σταδιακά τα παιδιά προχωρούν σε πιο πολύπλοκες έτσι ώστε όλα τα παιδιά να ανταποκρίνονται και να προσφέρονται ευκαιρίες που να καλύπτουν τις ανάγκες όλων των μαθητών/τριών. Επίσης, η επιπρόσθετη στήριξη που προσφέρεται στο μάθημα τόσο σε γλωσσικό όσο και σε γνωσιολογικό επίπεδο, συνήθως βοηθά ΟΛΟΥΣ τους/τις μαθητές/τριες να αποδίδουν καλύτερα στο μάθημα, βοηθώντας στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης τους και της αυτοεικόνας τους. Η εμπειρία μας στην Κύπρο και η ανατροφοδότηση που παίρνουμε από τους γονείς δείχνει ότι τα παιδιά αποκτούν αυτοπεποίθηση και γίνονται πιο πρόθυμα να δοκιμάσουν κάτι καινούριο ενώ αρκετά παιδιά δείχνουν πιο μεγάλο ενδιαφέρον για το γνωστικό αντικείμενο όταν αυτό διδάσκεται μέσα από την προσέγγιση CLIL.

13. Θα δυσκολευτούν οι μαθητές/τριες που έχουν τα Ελληνικά ως δεύτερη τους γλώσσα;

Όχι. Σε μια τάξη CLIL όπου το μάθημα διδάσκεται με τη χρήση μιας γλώσσας η οποία είναι νέα για όλους, τότε όλοι οι μαθητές/τριες ξεκινούν από το ίδιο σημείο. Ο/η εκπαιδευτικός με τη χρήση διαφόρων τεχνικών στηρίζει την κατανόηση και την επικοινωνία στη ξένη γλώσσα για όλους, μαθητές και μαθήτριες.


Για Γονείς

1. Μήπως η προσέγγιση CLIL θα επηρεάσει την ανάπτυξη του παιδιού μου στη μητρική του γλώσσα;

Όχι. Η διδασκαλία ενός μαθήματος του Αναλυτικού Προγράμματος (π.χ. Γεωγραφία, Τέχνη, Φυσική Αγωγή) με την προσέγγιση CLIL δεν επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη των μαθητών/τριών στη μητρική γλώσσα, γεγονός που έχει ήδη αποδειχτεί μέσα από διάφορες έρευνες. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι τάξεις CLIL, είναι τάξεις στις οποίες συνυπάρχουν τα Ελληνικά και τα Αγγλικά. Για παράδειγμα, όπου υπάρχει σημαντική ορολογία σε ένα γνωστικό αντικείμενο, αυτή διδάσκεται και στις δυο γλώσσες.

2. Μήπως η προσέγγιση CLIL θα επηρεάσει την ανάπτυξη του παιδιού μου στο γνωστικό αντικείμενο;

Όχι. Η ανάπτυξη των μαθητών/τριών στο γνωστικό αντικείμενο που διδάσκονται με την προσέγγιση CLIL δεν επηρεάζεται αρνητικά. Αντιθέτως, έρευνες έχουν δείξει ότι το μαθησιακό επίπεδο που επιτυγχάνεται στο γνωστικό αντικείμενο από τα παιδιά που διδάσκονται μέσω CLIL είναι εξίσου καλό όπως αυτό που επιτυγχάνεται από τα παιδιά που διδάσκονται μέσω της γλώσσας του σχολείου (e.g. van de Craen, Ceuleers, and Mondt 2007; Admiraal et al 2006; Japinnen 2005). Οι γνωστικοί στόχοι του μαθήματος παραμένουν οι ίδιοι με αυτούς που καθορίζονται από το Αναλυτικό Πρόγραμμα, από τους Δείκτες Επιτυχίας και Επάρκειας στη Δημοτική και από τις Επιδιώξεις και το Πλαίσιο Επιδιώξεων στην Προδημοτική. Όσον αφορά στην ποιότητα του μαθήματος, δεν γίνονται «εκπτώσεις», με την έννοια ότι ο/η εκπαιδευτικός δεν απλοποιεί το περιεχόμενο που θα διδαχτεί, αλλά στοχεύει στο κατάλληλο επίπεδο βάσει των Δεικτών Επιτυχίας και Επάρκειας/ Επιδιώξεων και Πλαισίου Επιδιώξεων με δραστηριότητες που προωθούν ανωτέρου επιπέδου γνωστικές δεξιότητες όπως η ανάλυση, σύνθεση και η αξιολόγηση.

3. Θα γίνεται όλο το μάθημα στα Αγγλικά;

Στα αρχικά στάδια της εφαρμογής της προσέγγισης CLIL στο μάθημα, δηλαδή στις αρχές της σχολικής χρονιάς, η χρήση των Αγγλικών είναι περιορισμένη και σταδιακά αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου και πάντα ανάλογα με τα παιδιά και τις δυνατότητές τους. Συνήθως, μεγάλο μέρος του μαθήματος μπορεί να γίνεται στα Αγγλικά μετά από εφαρμογή 2-3 μηνών, ενώ μέχρι το τέλος της χρονιάς μπορεί και ολόκληρο το μάθημα να γίνεται στη ξένη γλώσσα.

4. Μήπως η προσέγγιση CLIL θα δημιουργήσει δυσκολίες στο παιδί μου;

Η διδασκαλία μέσω της προσέγγισης CLIL γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να υποστηρίζονται οι μαθητές/τριες σε κάθε σημείο του μαθήματος και δημιουργώντας ένα μαθησιακό περιβάλλον ασφάλειας και εμπιστοσύνης. Η εφαρμογή της προσέγγισης CLIL ξεκινά σταδιακά περνώντας από ένα μεταβατικό στάδιο όπου η χρήση της ξένης γλώσσας είναι περιορισμένη στο μάθημα, και αυξάνεται σταδιακά με ρυθμό που καθορίζεται και από τους ίδιους τους μαθητές. Οι δραστηριότητες που γίνονται στη ξένη γλώσσα είναι στην αρχή πολύ απλές (π.χ. αντιστοίχιση, συμπλήρωση, ομαδοποίηση) και σταδιακά γίνονται πιο σύνθετες (π.χ. σύνθεση, ανάλυση, δημιουργία). Επίσης, το λεξιλόγιο και οι γλωσσικές δομές που χρησιμοποιούνται στο μάθημα αποκτώνται σταδιακά και με συνεχή ανακύκληση, μέσα από ρουτίνες που βοηθούν τους μαθητές/τριες να νιώθουν ασφάλεια και άνεση στο μάθημα. Ακόμη, οι μαθητές/τριες στηρίζονται στην κατανόηση και παραγωγή γλώσσας και περιεχομένου με διάφορους τρόπους όπως π.χ. ενισχυμένη εποπτικοποίηση, βιωματική μάθηση κ.α. Ο/η εκπαιδευτικός έχει συνεχή ανατροφοδότηση και επικοινωνία με τους μαθητές/τριες, λαμβάνοντας υπόψη τους προβληματισμούς τους, τα συναισθήματα τους, τις εισηγήσεις τους και διαφοροποιεί το μάθημα του αναλόγως. Επίσης, αν και όποτε χρειαστεί, χρησιμοποιείται η γλώσσα του σχολείου (Ελληνικά) για να διασφαλιστεί η πλήρης κατανόηση και εκμάθηση του γνωστικού αντικειμένου.

5. Τι όφελος θα έχει το παιδί μου από αυτή η μορφή διδασκαλίας/μάθησης;

Η μάθηση με την προσέγγιση CLIL έχει πολλά πλεονεκτήματα για τους μαθητές/τριες.Τα κύρια πλεονεκτήματα συγκεντρώνονται σε τέσσερις κατηγορίες: α) εκμάθηση της ξένης γλώσσας, β) εκμάθηση περιεχομένου, γ) στρατηγικές μάθησης, δ) διαπολιτισμική αντίληψη.
  1. εκμάθηση της ξένης γλώσσας - Οι μαθητές/τριες καλούνται να κατανοήσουν και να χρησιμοποιήσουν τη ξένη γλώσσα με φυσικό τρόπο, σε πραγματικές καταστάσεις επικοινωνίας μέσα από ποικίλες δραστηριότητες. Αυτοί είναι παράγοντες οι οποίοι ωφελούν την εκμάθηση μια ξένης γλώσσας. Επίσης, πολύ σημαντικό είναι ότι αυξάνεται ο χρόνος στον οποίο τα παιδιά έρχονται σε επαφή με τη ξένη γλώσσα. Είναι αποδεδειγμένο ότι παιδιά που μαθαίνουν μέσω CLIL έχουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα στην εκμάθηση της ξένης γλώσσας από τα παιδιά που δεν συμμετέχουν σε εφαρμογές CLIL (e.g. van de Craen, Ceuleers, and Mondt 2007; Admiraal et al 2006; Japinnen 2005). Επίσης, η εμπειρία μας στην Κύπρο μέσα από τις μαρτυρίες γονέων και εκπαιδευτικών μας δείχνει ότι τα παιδιά ενισχύονται κατά πολύ όσον αφορά στην αυτοπεποίθηση με την οποία αντιμετωπίζουν τη ξένη γλώσσα.
  2. εκμάθηση περιεχομένου – Η ενισχυμένη στήριξη που δίνεται στα παιδιά μέσα από τις τάξεις CLIL τα βοηθάει να κατανοήσουν και να εμπεδώσουν το γνωστικό αντικείμενο. Οι προσεκτικά διαβαθμισμένες δραστηριότητες, η ενισχυμένη εποπτικοποίηση και γενικά η ιδιαίτερη προσοχή που δίνεται σε κάθε στάδιο του μαθήματος βοηθάει ΟΛΑ τα παιδιά να επιτύχουν στην εκμάθηση του γνωστικού αντικειμένου.
  3. στρατηγικές μάθησης – Οι στρατηγικές μάθησης είναι πολύτιμες για τα παιδιά και όταν αποκτηθούν μπορούν να εφαρμοστούν σε οποιοδήποτε γνωστικό αντικείμενο χρειαστεί. Μερικές από τις χρήσιμες στρατηγικές μάθησης που μπορούν να αποκτήσουν τα παιδιά στα μαθήματα CLIL είναι οι εξής:
    • εστίαση και υψηλή συγκέντρωση της προσοχής
    • χρήση ποικιλίας πηγών και μαθησιακών εργαλείων
    • χρήση ποικιλίας επικοινωνιακών στρατηγικών
    • δεξιότητα επαγωγικής σκέψης
    • δεξιότητες διαχείρισης άγχους και αβεβαιότητας
    • δεξιότητες αυτοαξιολόγησης
    • τεχνικές επεξεργασίας πληροφοριών
    • τεχνικές ενθάρρυνσης εαυτού

  4. διαπολιτισμική αντίληψη – η προσέγγιση CLIL προσφέρει την ευκαιρία για την εμπλοκή στοιχείων άλλων πολιτισμών στη διαδικασία της μάθησης. Ανάλογα κάθε φορά με το γνωστικό αντικείμενο, η εκμάθηση μέσω CLIL μπορεί να συμπεριλαμβάνει πολιτισμικά στοιχεία όπως πηγές, μαθησιακές διαδικασίες, τρόπους σκέψης και έκφρασης. Αυτά δίνουν στα παιδιά την ευκαιρία να διευρύνουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους, να αντιληφθούν την πολυπολιτισμικότητα που μας περιβάλλει και να διαχειρίζονται τη διαφορετικότητα με σεβασμό.

6. Το παιδί μου δεν παρακολουθεί ιδιαίτερα απογευματινά μαθήματα στα Αγγλικά. Θα δυσκολευτεί στο γνωστικό αντικείμενο που διδάσκεται με την προσέγγιση CLIL;

Όχι. Η διδασκαλία με την προσέγγιση CLIL είναι ανεξάρτητη από οποιαδήποτε μαθήματα Αγγλικών λαμβάνουν οι μαθητές/τριες εκτός σχολείου. Η Αγγλική γλώσσα που χρησιμοποιείται και διδάσκεται στο μάθημα μέσω CLIL, είναι ανάλογη του επιπέδου της Αγγλικής γλώσσας των μαθητών/τριών όπως αυτή διαμορφώνεται από τη διδασκαλία των Αγγλικών στο δημοτικό σχολείο με βάση τα Αναλυτικά Προγράμματα. Επίσης, η χρήση και κατανόηση της Αγγλικής γλώσσας στο μάθημα στηρίζεται με διάφορους τρόπους, όπως την ενισχυμένη εποπτικοποίηση και τις βιωματικές δραστηριότητες.